GÜNEY’DE BAĞCILIK

Budama işlemi omcanın büyümesini, çiçeklenmesini, verimini etkilemek, düzenlemek ve üzümün kalitesini yükseltmek; omca gövdesindeki zarar görmüş bölgeyi tedavi etmek ya da omcaya şekil vermek amacıyla yapılır. Buna yönelik olarak:

Genç omcalarda, “şekil budaması” uygulanarak terbiye şekline uygun gövde ve kol oluşturulmaya çalışılır. Verime geçmiş bağ alanlarında ise şekil ve verim budaması birlikte yapılır.

Budamanın başlangıç tarihi iklim şartlarına ve üzüm çeşidine göre belirlenir. Geç ilkbahar donları olacağı düşünülen yıllarda ise budama işlemi mümkün olduğu kadar geciktirilmeye çalışılır. Budama işlemi, iklimsel koşullar ve üzüm çeşidi göz önüne alınarak şubat ayının ilk haftasıyla nisan ayının ilk haftası arasında yapılır. Budamadan sonra bağlarda oluşan yara dokularının iyileşmesi ve açık dokudan herhangi bir bakteri virüs bulaşmaması için ise bordo bulamacı uygulanır.

Bağ alanlarında, fizyolojik faaliyetlerin ve canlılığın başladığı döneme “su yürümesi” dönemi denir. Su yürümesi dönemi, normal iklim koşullarında, mart ayının son haftası içerisinde başlar. Sonrasında ise:

Su yürümesi döneminden 10 -15 gün sonra ise “gözlerde kabarma” dediğimiz sürgün oluşacak gözlerin faaliyete geçme süreci başlamış olur.

Gözlerde kabarma döneminin başlaması ile asmanın 1-3 yapraklı döneme geçme süresi 6 - 10 gün zaman alır. Bu dönemde canlılığın sağlıklı bir şekilde devam etmesi adına, zararlılara karşı kimyasal mücadele uygulaması ve çeşitli ekipmanlarla toprak işleme yapılır.

(Nisan Ayı Ortaları - Haziran Ayı Başları)

İklimsel şartlara ve üzüm çeşidine bağlı olarak bitkilerdeki sürgün oluşumu nisan ayının son haftasında gözle görülür bir hale gelir. Bu süreç sırasıyla “1-3 yapraklı dönem, 3-5 yapraklı dönem, 5-8 yapraklı dönem ve 8-10 yapraklı dönemler olarak adlandırılır. Bu büyüme yolculuğu, 2-4 gün aralıklarla birbirini takip eder.

Omca, bu dönemleri tamamladıktan sonra gelişimini hızla sürdürmeye devam eder. Hemen her gün yeni yapraklara sahip olan omca, ben düşme sürecine kadar hızlı bir şekilde gelişir. Ben düşme başlangıcı ile birlikte sürgün gelişim hızında bir gerileme gözlemlenir. Bu tarihlerden itibaren sürgünün odun dokusundaki sertleşme gözle görülür bir hal alır. Salkım taslakları, dikkatli bir gözle bakıldığı zaman 3-5 yapraklı dönemde görülmeye başlanır. Ancak asıl fark edilir hale geldiği dönem, 5-8 yapraklı dönemdir. Sürgün boyunun 70 - 80 cm olduğu dönemde, omcadaki hava akımını engelleyen, sürgünlerin koltuklarından çıkan yan sürgünler temizlenir. Bu işleme “yeşil budama işlemi’ veya bazı yörelerde “koltuk alma” işlemi denir. Koltuk alma işlemi sayesinde fazla sayıdaki salkım taslakları da koparılır. İlk salkım seyreltme işlemi böylece yapılmış olur. Bu dönemde de hastalık ve zararlı popülasyonunu kontrol altında tutmak amacıyla kimyasal müdahaleler yapılmaktadır. Yine aynı dönem içinde çeşitli alet ve ekipmanlarla sıra arası ve sıra üzerinde toprak işleme yapılır.

5. İnce Koruk Dönemi

(Haziran Ayı Başlangıcı - Haziran Ayı Sonu)

Çiçeklenmenin hemen ardından görülen “ince koruk dönemi” yani üzüm danelerinin görüldüğü dönem başlar. Bu dönemde de hastalık ve zararlı popülasyonunu kontrol altında tutmak adına gerektiği zaman kimyasal müdahale yapılır.

(Mayıs Ayı Sonu - Haziran Ortası)

İklim şartları ve üzüm çeşidine göre mayıs ayının ikinci yarısı ile haziran ayının ilk haftalarında bağ alanlarına hoş bir koku yayılır. Bu koku bitkilerdeki çiçeklenme sürecinin başladığını gösterir. Çiçeklenme süreci ise:

10-15 günlük bir süre içerisinde tamamlanır. Ancak tozlanmanın en yoğun olduğu dönem ilk çiçeğin görülmesinin ardından 3 - 4 gün içinde başlar ve 5 - 6 gün kadar devam eder. Bu 5-6 günlük süreç içerisinde salkım taslaklarındaki döllenme miktarı %80’lere kadar ulaşır. Çiçeklenme dönemi boyunca kimyasal müdahale ve toprak işleme işlemleri asla yapılmaz.